iGEM Patras: Ο «αγώνας» για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού έφερε παγκόσμιο χρυσό μετάλλιο

 Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μία από τις πιο κοινές μορφές καρκίνου παγκοσμίως, με περισσότερα από 2,3 εκατομμύρια νέα περιστατικά να καταγράφονται κάθε χρόνο

Σύμφωνα με ...

τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου το 25% όλων των καρκίνων στις γυναίκες είναι καρκίνος του μαστού, ενώ η θνησιμότητα παραμένει υψηλή, με περίπου 685.000 θύματα παγκοσμίως το 2020. Αν και ο καρκίνος του μαστού πλήττει κυρίως τον γυναικείο πληθυσμό, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτόν. Εμφανίζεται, με μικρότερη συχνότητα και στους άνδρες, με περίπου το 1% των περιστατικών του καρκίνου του μαστού να αφορά ανδρικούς ασθενείς.

Η έγκαιρη διάγνωση και οι καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι κρίσιμες για την επιβίωση των ασθενών, καθώς παρά την πρόοδο στις θεραπείες, η ανάγκη για πιο αποτελεσματικές και εξατομικευμένες λύσεις παραμένει επιτακτική. Ίσως αυτό να ήταν και το κύριο έναυσμα που παρακίνησε την ομάδα iGEM του Πανεπιστημίου Πατρών να ασχοληθεί με το μείζον αυτό ζήτημα και εν τέλει, να καταφέρει να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στον διαγωνισμό iGEM 2024, με το καινοτόμο project «Lip Odyssey», το οποίο επικεντρώνεται στην έρευνα και θεραπεία του καρκίνου του μαστού.

Η επιτυχία αυτή, μάλιστα, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της δύναμης της συνεργασίας, της καινοτομίας και του πάθους για την επιστημονική πρόοδο. Γι’ αυτό και στο αφιέρωμα «Πρόσωπα 2024» του CNN Greece, τα μέλη της ομάδας iGEM Patras και συγκεκριμένα η Αθηνά Λάτση, τεταρτοετής προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών και η Βαλεντίνα Γιαμπανζί, τεταρτοετής φοιτήτρια στο τμήμα βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, μίλησαν για τις ανάγκες που οδήγησαν στη δημιουργία της ομάδας και την ενασχόληση με το συγκεκριμένο project.

Η ομάδα iGEM Patras αποτελείται απο:

• Επιστημονικά υπεύθυνοι: Γεώργιος Π. Πατρινός, Καθηγητής Φαρμακευτικής Βιοτεχνολογίας- Φαρμακογονιδιωματικής (Primary Pi) και Σοφία Χατζηαντωνίου (Secondary Pi), Αν. Καθηγήτρια Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών
• Leader: Λάτση Αθηνά (φοιτήτρια του Τμήματος Φαρμακευτικής, Παν. Πατρών)
• Μέλη: Τσελάι Αριστελίνα, Βογιατζόγλου Ιωάννης και Τυροβολάς Αχιλλέας (φοιτητές του Τμήματος Φαρμακευτικής, Παν. Πατρών), Μπούτα Νεφέλη (φοιτήτρια του Τμήματος Ιατρικής, Παν. Πατρών), Μανιάτη Μαρία – Κωνσταντίνα (φοιτήτρια του Τμήματος Χημείας, Παν. Πατρών), Γιαμπανζί Βαλεντίνα (φοιτήτρια του Τμήματος Βιολογίας, Παν. Πατρών ), Δήμας Κωνσταντίνος (φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Παν. Πατρών), Καρβελάς Χρήστος (φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, ΕΜΠ), Νικολόπουλος Γεώργιος (απόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας & Ψηφιακών Μέσων, Παν. Δυτικής Μακεδονίας)
• Την ομάδα στήριξαν ως σύμβουλοι (advisors): Πατρινού Αικατερίνη (Προπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Παν. Θεσσαλίας), Τσιρώνη Άννα (Υποψήφια Διδάκτωρ του Τμήματος Φαρμακευτικής, Παν. Πατρών), Μαρίνος Σωτήρης (Απόφοιτος του Τμήματος Βιολογίας, Παν. Κρήτης)

Δείτε στο βίντεο όσα μάς είπαν οι Αθηνά Λάτση και Βαλεντίνα Γιαμπανζί για το project αλλά και τα επόμενα «βήματά» τους.

Πρόσωπα 2024 | Ομάδα iGEM του Πανεπιστημίου Πατρών

Η έμπνευση για το «Lip Odyssey»

Η δημιουργία της ομάδας iGEM Patras είχε ως αφετηρία την ανάγκη για την ανάδειξη και την ανάπτυξη ενός καινοτόμου έργου που να συνδυάζει τη βιολογία, την ιατρική και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Ο κύριος στόχος της ομάδας ήταν να επιτύχει μια σημαντική πρόοδο στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, συνδυάζοντας τη μοριακή βιολογία με τη γενετική μηχανική. Οι φοιτητές της ομάδας, προερχόμενοι από διαφορετικούς κλάδους, συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά, ενώνοντας τις δυνάμεις τους και αξιοποιώντας τις ακαδημαϊκές τους γνώσεις για έναν κοινό σκοπό.

Η επιλογή του καρκίνου του μαστού ως θέμα της έρευνας δεν ήταν τυχαία. Η ομάδα ήθελε να αναπτύξει μια νέα προσέγγιση για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού, που θα αξιοποιούσε τις τελευταίες εξελίξεις στη γενετική μηχανική και στη νανοτεχνολογία.

Η καινοτομία του project «Lip Odyssey», όπως μάς αποκαλύπτουν τα μέλη της ομάδας του, έγκειται στην ανάπτυξη μιας νέας θεραπευτικής προσέγγισης που χρησιμοποιεί το short hairpin RNA (shRNA). Το shRNA αποτελεί έναν τύπο γενετικού υλικού που στοχεύει και καταστέλλει συγκεκριμένα γονίδια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του καρκίνου. Αυτή η μέθοδος, σε συνδυασμό με την νανοτεχνολογία, μπορεί να οδηγήσει σε πιο ακριβείς και στοχευμένες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού, μειώνοντας τις παρενέργειες που συνήθως συνδέονται με τις παραδοσιακές θεραπείες.

Η κατανομή ρόλων και η οργάνωση της ομάδας

Η κατανομή των ρόλων στην ομάδα iGEM Patras βασίστηκε στις ατομικές δεξιότητες και τα ενδιαφέροντα κάθε μέλους. Κάθε μέλος ανέλαβε ένα συγκεκριμένο κομμάτι του έργου, όπως η ανάπτυξη του πειραματικού σχεδίου, η δημιουργία και δοκιμή των νανοφορέων που μεταφέρουν το shRNA στα καρκινικά κύτταρα, η βιοπληροφορική ανάλυση των δεδομένων και η δημιουργία της ιστοσελίδας του project. Η ομάδα διατηρούσε στενή συνεργασία, ενώ όλοι συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων και στην επίλυση προβλημάτων, γεγονός που ενίσχυσε την ομαδική αλληλεγγύη και αποτελεσματικότητα.

«Είχαμε, καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας μας, τη στήριξη του Πανεπιστημίου, αλλά κυρίως του εργαστηρίου μας, του Εργαστήριο Φαρμακογονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Θεραπείας και του Εργαστηρίου Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, στα οποία διεξήχθηκαν και τα πειράματα τα οποία πραγματοποιήσαμε. Ακόμα και καλοκαιρινούς μήνες, χρειάστηκε να δηλώσουν το παρόν πολλά μέλη του εργαστηρίου, προκειμένου να φέρουμε εις πέρας τα πειράματα που θέλαμε να πραγματοποιήσουμε και είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι από αυτήν την υποστήριξη», ανέφερε η Αθηνά Λάτση.

Η καθοδήγηση από καθηγητές και ερευνητές ήταν αναμφίβολα πολύτιμη, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς και της οργάνωσης έγινε από τους ίδιους τους φοιτητές. Η ομάδα ανέλαβε την πλήρη ευθύνη για την υλοποίηση του project και την προετοιμασία για τον διαγωνισμό, ενώ παράλληλα διαχειρίστηκε την επικοινωνία με άλλες ομάδες και τη διοργάνωση της τελικής παρουσίασης.

Η επιτυχία στο iGEM 2024 και το χρυσό μετάλλιο

Η συμμετοχή στο iGEM 2024 στο Παρίσι ήταν μια εμπειρία γεμάτη προκλήσεις και συγκινήσεις. Η ομάδα ανταγωνίστηκε με 400 ομάδες από όλο τον κόσμο και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο για το project «Lip Odyssey». Η διάκριση αυτή ήταν το αποτέλεσμα ακούραστης δουλειάς, δημιουργικότητας και συνεργασίας. Εκτός από το χρυσό μετάλλιο, η ομάδα έλαβε επίσης υποψηφιότητα για την καλύτερη ιστοσελίδα, κάτι που αναγνωρίζει την ικανότητά τους στην επικοινωνία και στην παρουσίαση επιστημονικών δεδομένων με κατανοητό και ελκυστικό τρόπο.

Η μεγαλύτερη χαρά για την ομάδα ήταν η αναγνώριση της σκληρής δουλειάς τους και η επιβεβαίωση ότι το «Lip Odyssey» έχει πραγματική αξία για την επιστημονική κοινότητα. Από την άλλη, υπήρξαν και απογοητεύσεις, κυρίως λόγω των δυσκολιών που συνάντησαν στο πείραμα και την έλλειψη πόρων, αλλά η ομαδική τους προσπάθεια και η συνεχής επικοινωνία τους βοήθησαν να ξεπεράσουν τις αντιξοότητες.

«Όσο κοινότυπο και να ακουστεί, η χαρά ήρθε από τη χορηγία του Ελληνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου, που μας έκανε μία γενναιόδωρη προσφορά, με αποτέλεσμα να καλυφθεί σχεδόν ολόκληρο το ποσό για το εργαστηριακό κομμάτι. Εκείνη τη στιγμή, μπορείτε να καταλάβετε ότι η χαρά μας ήταν τεράστια. Νιώσαμε, για άλλη μία φορά, γεμάτοι ελπίδα και σαν να είχαμε εκ νέου φτερά να υλοποιήσουμε το όνειρό μας. Γιατί, μέχρι τότε, δεν είχαμε τίποτα άλλο που θα μπορούσε να μας κρατήσει στον διαγωνισμό», σχολίασε η Βαλεντίνα Γιαμπανζί.

Τα επόμενα «βήματα» για το «Lip Odyssey»

Όσο για τα επόμενα σχέδιά τους, μετά τη συμμετοχή τους στο iGEM, η ομάδα iGEM Patras σκοπεύει να προχωρήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας που ανέπτυξε. Οι επόμενοι στόχοι περιλαμβάνουν τη βελτίωση της αποδοτικότητας των νανοφορέων και την προώθηση της θεραπείας σε κλινικές δοκιμές, με σκοπό την εφαρμογή της στην ιατρική πρακτική. Η ομάδα έχει ως στόχο να συνεργαστεί με ερευνητικά ιδρύματα και φαρμακευτικές εταιρείες για να προωθήσει το έργο της και να συμβάλει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον καρκίνο του μαστού.

Ιωάννα Κατσίμπα - CNN Greece

https://www.cnn.gr/ellada/story/452148/igem-patras-apo-ton-agona-gia-tin-katapolemisi-tou-karkinou-tou-mastoy-sto-xryso-metallio