Η έκλειψη του ματωμένου φεγγαριού, γνωστή και ως ολική έκλειψη Σελήνης, αποτελεί ένα εντυπωσιακό αστρονομικό φαινόμενο που έχει συνεπάρει τους ανθρώπους εδώ και αιώνες.
Προκύπτει όταν .....
η Γη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Σελήνη, ευθυγραμμίζοντάς τα τρία σώματα κατά τέτοιον τρόπο ώστε η Σελήνη να εισέρχεται στη σκιά της Γης.Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό: αντί να εξαφανιστεί εντελώς, ο φυσικός μας δορυφόρος αποκτά ένα βαθύ κόκκινο ή πορφυρό χρώμα, το οποίο οφείλεται στη διάθλαση του ηλιακού φωτός μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης.
Όταν η Σελήνη βρίσκεται μέσα στη σκιά του πλανήτη μας, το ηλιακό φως που κανονικά θα την έλουζε, περνάει μέσα από διάφορα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδρομής, τα περισσότερα χρώματα του φωτός σκεδάζονται, ενώ το κόκκινο, με μεγαλύτερο μήκος κύματος, καταφέρνει να φτάσει στην επιφάνεια της Σελήνης.
Έτσι, αν βρισκόμασταν πάνω της, θα βλέπαμε το ηλιακό φως να φιλτράρεται από την ατμόσφαιρα της Γης, χαρίζοντάς της εκείνη τη χαρακτηριστική κόκκινη απόχρωση, που της προσδίδει τον όρο “ματωμένο φεγγάρι”.
Κατά την αρχαιότητα, οι εκλείψεις προκαλούσαν τόσο φόβο όσο και θαυμασμό. Πολλοί πολιτισμοί τις συνέδεαν με θεϊκά σημάδια ή υπερφυσικές παρεμβάσεις, ενώ άλλοι προσπάθησαν να εξηγήσουν το φαινόμενο μέσω μύθων, αποδίδοντας στη Σελήνη ιδιότητες θεοτήτων ή συμβολικά μηνύματα για τη γεωργία και τη γονιμότητα.
Σήμερα, χάρη στην πρόοδο της αστρονομίας, γνωρίζουμε επακριβώς πότε και πού θα συμβούν οι εκλείψεις, προσφέροντας σε πλήθος ανθρώπων την ευκαιρία να τις θαυμάσουν υπό κατάλληλες συνθήκες.
Στις 14 Μαρτίου, οι λάτρεις των αστρονομικών φαινομένων θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα ξεχωριστό θέαμα στον νυχτερινό ουρανό: την πολυαναμενόμενη έκλειψη του ματωμένου φεγγαριού. Αν και αυτή η «αιματοβαμμένη» όψη μπορεί να φαντάζει μυστηριώδης ή ακόμα και τρομακτική σε κάποιους, η επιστημονική εξήγηση που σχετίζεται με τη διάθλαση του ηλιακού φωτός μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης είναι απλούστατη, όπως αναφέρεται παραάνω.
Εκτός από την εντυπωσιακή αισθητική πλευρά, η έκλειψη της 14ης Μαρτίου θα αποτελέσει και μια εξαιρετική ευκαιρία για επιστημονικές μελέτες. Αστρονόμοι και ερευνητές μπορούν να συλλέξουν δεδομένα που σχετίζονται με την ατμόσφαιρα της Γης, να παρατηρήσουν τις αλλαγές στη φωτεινότητα της Σελήνης, αλλά και να εξετάσουν πώς τέτοια γεγονότα επηρεάζουν τις συνθήκες στο διάστημα.
Δυστυχώς η Ελλάδα δεν βρίσκεται στην ζώνη ολικότητας της έκλειψης.
Η ολικότητα είναι ορατή κυρίως σε μεγάλο τμήμα της κεντρικής και δυτικής πλευράς του Ατλαντικού, στη Νότια Αμερική, καθώς και σε τμήματα της Βόρειας Αμερικής και του Ειρηνικού. Αντίθετα, στην Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο, το φαινόμενο συμβαίνει κοντά στην ανατολή του Ήλιου ή και μετά από αυτήν, οπότε οι θεατές χάνουν την ολική φάση επειδή η Σελήνη βρίσκεται πολύ χαμηλά στον ορίζοντα ή έχει ήδη δύσει.
Οι ώρες διεξαγωγής (σε UTC) κατά προσέγγιση
- Έναρξη μερικής φάσης: 03:40–03:45
- Έναρξη ολικότητας: 04:50–04:55
- Μέγιστο έκλειψης 05:00
- Λήξη ολικότητας: 05:10
- Λήξη μερικής φάσης: 06:20–06:25
Ορατότητα από την Ελλάδα
- Τοπική ώρα: Στα μέσα Μαρτίου, η Ελλάδα βρίσκεται σε χειμερινή ώρα (UTC+2). Έτσι, για να βρούμε την τοπική ώρα, προσθέτουμε 2 ώρες στις UTC τιμές.
- Πότε ξεκινά η μερική φάση: Γύρω στις 05:40 το πρωί (τοπική ώρα).
- Πότε αρχίζει η ολικότητα: Περίπου στις 06:50 το πρωί (τοπική ώρα).
- Ώρα Ανατολής Ηλίου / Σελήνης χαμηλά στον ορίζοντα: Στην Αθήνα, γύρω στις 06:30 ανατέλλει ο Ήλιος στα μέσα Μαρτίου, ενώ η Σελήνη δύει περίπου την ίδια χρονική περίοδο.
Αυτό σημαίνει πως πριν η έκλειψη μπει στην ολική της φάση, ο ουρανός στην Ελλάδα θα έχει ήδη αρχίσει να φωτίζεται έντονα, με τον Ήλιο να ανατέλλει και τη Σελήνη να βρίσκεται χαμηλά ή κάτω από τον ορίζοντα. Ως αποτέλεσμα, η ολικότητα δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.
Ποσοστό κάλυψης που θα φανεί
Λίγο πριν από την ανατολή, η Σελήνη θα εισέρχεται στη μερική φάση. Ωστόσο, καθώς ο ουρανός φωτίζεται και η Σελήνη πλησιάζει στη δύση της, οι περισσότεροι παρατηρητές στην Ελλάδα:
- Θα προλάβουν να δουν μόνο ένα μέρος της μερικής έκλειψης (κάποια σκίαση του δίσκου της Σελήνης),
- Δεν θα δουν ποτέ την πλήρη «κοκκινωπή» όψη του ματωμένου φεγγαριού, διότι η ολικότητα ξεκινά μετά την ανατολή του Ήλιου και ουσιαστικά η Σελήνη έχει δύσει ή δύει αμέσως.
Το ακριβές ποσοστό της Σελήνης που θα καλυφθεί πάνω από τον ελληνικό ορίζοντα εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος/μήκος και την ακριβή ώρα τοπικής ανατολής του Ηλίου και δύσης της Σελήνης. Σε περιοχές της ανατολικής και νότιας Ελλάδας όπου η Σελήνη δύει ελαφρώς αργότερα, ενδέχεται να διακρίνεται ένα σημαντικό ποσοστό μερικής σκίασης - πιθανώς 50-70% του δίσκου προτού χαθεί χαμηλά στον ορίζοντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.